Scribbles on Scribbles

Once, something catches your attention. You live with it. You go about telling everyone about it. It suddenly vanishes in to the bylanes of memory. You start having those sudden bursts of past experiences followed by a stream of continuous calm and you learn to live with it. Then, it comes back to stay, again 🙂

The “something” in this story is “Scribbles on Akka“, a 2001 musical documentary by Madhusree Dutta, on Akka Mahadevi, a 12th century Kannada bhakti-poet. I have to confess that I never had the opportunity to see the full film. But, the amazing six songs from this documentary are available on youtube. They are the ones that never left me after the first hearing 🙂

Here is a trailer of the film for starters.
(there are nude looking paintings. So, someone who thinks they can’t “see” such things on screen can just listen to the songs by looking somewhere else :P… as I couldn’t find an audio-only link so far!)

All the song videos on youtube can be accessed here. They are short but left a lasting impression on me. I don’t know how people sing Akka Mahadevi vachanas usually, but I like this Ilayaraja and Bombay Jayashree touch 🙂

A review about this film in “the music magazine”, here…and an interview with the film maker, in the same magazine, here.

I found six songs on youtube and most of them (according to me) leave you in deep thought, if you watch the video coupled with audio… or listen to the audio coupled with video!

My favorite from among them remains – “Onthalla, Iradalla“. It completely occupied my imagination for several days after I first heard it and still does whenever I listen to it.

Kaisiri Agandhava“, according to me, is an amazing visual interpretation (watch the video and listen to the song!). “Enakegayya” was the toughest song for me to understand/watch but then, I felt that the video and the chorus has had more more impact on me than everything else in this album (everything including my favorite..onthalla, iradalla). “Indra neelada” was another very interestingly picturised song in the initial parts. I loved listening to the song more than watching it though. “Kamanathaliya Korithu” also was visually very interesting although I did not understand this despite the subtitles, despite watching it a few times.

Bettathu Mele manaiya“, the last song of the album, did not not have too much of video attached to it, except for the initial few seconds. But, although I loved the lyrics (this was the only one which I understood directly without subtitles, when I heard for the first time!), what caught my attention more were the end credits 😛

Here is what the film maker says about these songs:

” Six songs are composed for a one hour non-fiction film. We picturised them on assorted images of contemporary women creating small spaces, making small transgressions, initiating minor revolts. In Bombay suburban train a woman commuter balances her limbs and cuts vegetables, in a Karnataka village a feudal housewife reads a forbidden text after the whole world falls asleep, in a gothic church an ordinary woman puts her wedding ring on herself – she marries Christ. They are different women, ordinary women – through whom Akka survives. But they should be played by one actress. The actress is Seema Biswas. “

(Link to full article here)

I wish I would one day be able to see the film. Until then, my scribbles on the scribbles are only about the short video songs 🙂

Published in: on March 10, 2013 at 7:00 am  Comments (6)  
Tags:

ఉత్తరాంధ్ర పై గోరేటి వెంకన్న పాట

ఆమధ్య విడుదలైన ఆర్.నారాయణ మూర్తి సినిమా “పీపుల్స్ వార్” లో ఉత్తరాంధ్ర పై గతంలో “శ్రీరాములయ్య” తో వచ్చిన “నను గన్న నా తల్లి రాయలసీమా” పాట తరహాలో ఒక పాట ఉంది. ఆ పాట లాగానే ఇది కూడా చక్కటి తెలుగులో, తేలిక పాటి భాషలో, గొప్ప వాక్యాలు రాసే గోరేటి వెంకన్న గారే వ్రాశారు. పాట వినగానే నచ్చింది. ఒక రెణ్ణిమిషాల విడియో యూట్యూబులో చూశా…అదీ విపరీతంగా నచ్చింది. గత కొన్ని రోజుల్లో బోలెడు సార్లు విన్నా, కొంతమంది చేత వినిపించా. పాట వల్ల నేను తెలుసుకున్న సంగతులూ తక్కువేమీ కాదు. కొన్ని పదాలు/ప్రయోగాలు కూడా మొదటిసారి విని తెలుసుకున్నాను. ఉండబట్టలేక టైపు చేసి నాకు తెలిసినంతలో, తెలుసుకున్నంతలో వివరణ ఇస్తూ, ఈ పాట వినమని ఉద్భోదిస్తూ కొంతమంది స్నేహితులకి ఈమెయిల్స్ కూడా పంపా. ఇప్పుడీ బ్లాగు టపా ప్రధానంగా ఆ ఈమెయిల్ లో ఉన్నదే! ఇక ఆట్టే వ్యాఖ్యానించకుండా ఇదిగో – ఇక్కడ పెట్టేస్తున్నా సాహిత్యం. అలాగే, బ్రాకెట్లలో నాలాగా కొన్ని చోట్ల అర్థం కాని వారి కోసం రిఫరెన్సులు కూడా జతచేస్తున్నా.

పాట రాగా.కాం లో ఇక్కడ వినండి. యూట్యూబులో రెండున్నర నిముషాల వీడియో ఉంది – చూడండి తప్పకుండా, గొప్పగా ఉంది నాకైతే. మొత్తం వీడియో ఎప్పుడు దొరుకుతుందా అని చూస్తున్నా.

*****
మముగన్న మా యమ్మ ఉత్తరాంధ్రమ్మో, ఉత్తరాంధ్రమ్మో
పసిడి సిరుల కొమ్మ బంగారు బొమ్మో ఉత్తరాంధ్రమ్మా

అరటి ఆకుల వన్నె వరి పాల వెన్న
సిగ్గులొలికే బుగ్గ సిగకొప్పులో మొగ్గ
అద్దమోలె మెరిసే ఉద్దానమమ్మో ఏమందమమ్మో
****
నాగవళ్ళి వంశధార చంపావతి
గోస్తాని తాండవ పంప శారద నదుల
పొంగేటి నవ్వుల గంగ మాయమ్మో ఉత్తరాంధ్రమ్మా
నింగి సాగర తీర బంధమోయమ్మో ఉత్తరాంధ్రమ్మో
(Nagavalli, Vamshadhara, Champavathi, Gosthani, Tandava, Pampa, Sarada – Rivers)

ఆలమందల అరుపు పాడి పంటల మెరుపు
పూల తేనెలొలుకు జీడి మామిడి పలుకు
చిరుగాలి మురిపాన అరకు లోయ కులుకు (Araku Valley)
బొర్రా గుహల వింత ఇల పాల పుంత (Borra Caves)
దక్షిణాదిలోని ఎత్తైన కొండా మహేంద్ర గిరి (Mahendra Giri)
తరగని ఖనిజాల సిరుల పూదండా ఉత్తరాంధ్రమ్మో

***
తెలుగు తల్లీ నేల ఉత్తర వాకిలి – పంపా తీరమ్ము అన్నవర ద్వారంబు (Annavaram)
అనకాపల్లీ తల్లి అమ్మ నూకాలమ్మ – అడిగితే అభయమ్ము అది తీపి బెల్లంబు (Anakapalle – Nookambika/Nookalamma Temple – Also famous for jaggery market)
ఎత్తు మొక్కులనంది, మేటి వరములిచ్చె- పాటి గల దేవుడు సింహాద్రి అప్పన్న (Simhadri Appanna Temple – Narasimhaswami)
సిరుమాను తిరునాళ్ళు అపర కుంభమేళ- పైడితల్లీ లీల మహిమగల్లా నేల (Sirumanu near Vijayanagaram; Paiditalli Ammavaru -Vijayanagaram)
అరసవెల్లి సూర్య భగవాను పాదాల తలవంచి తాకేటి తొలిసంజ కిరణాలు (Arasavelli)
వేణుగోపాలుని లోగిలోయమ్మో ఉత్తరాంధ్రమ్మా (Bobbili Venugopala Swami Temple or Salihundalam Venugopalaswamy temple… I dont know)
నీడలా నడయాడే దేవతోయమ్మో ఉత్తరాంధ్రమ్మా
*****
నాట్యపు రేరాణి కళావరాణి, జాలరి నృత్యమ్ము సంపత్తు సొంతంబు (“Kalavar Ring” Saride Lakshminarasamma, Dr. Dasari Yethiraja Sampath Kumar)
బుర్రకథకే నేటి కుమ్మరి ఘనపాటి (కుమ్మరి మాష్టారు – Dara Appala Narasayya)
హరికథకే కర్త ఆదిభట్ల చిరుత (హరికథా పితామహుడు – ఆదిభట్ల నారాయణ దాసు)
సరిగమల రారాజు సాలూరి వారూ (సాలూరి రాజేశ్వరరావు)
నాదమై నడచిన ద్వారమూ వయోలిను (Dwaram Venkataswamy Naidu)
జగమంత మ్రోగిన మన బొబ్బిలి వీణ- గాన కోకిల సుశీలమ్మ పుట్టిన నేల (P.Susheela)
పాట లోకమ్మేలి ఊగేనే ఉయ్యాల – గాన గాంధర్వుడు ఘంటశాలను మెచ్చి (Ghantasala)
సంగీతమే నేర్పి ఉప్పొంగినాదో విజయనగరమమ్మా (విజయనగరం సంగీత, నృత్య కళాశాల)
సంగీత సాహిత్య సేవ జేసిందో ఉత్తరాంధ్రమ్మా
******

ఆధునిక కవనానికాద్యుడు గురజాడ (Gurajada)
జనము నానుడి నుడుగు ఎలుగెత్తేనే గిడుగు (Gidugu Rammurthy)
మరో ప్రపంచాన్ని చూపిన శ్రీశ్రీ (SriSri)
భావ కవితా ధాటి కృష్ణ శాస్త్రీ మేటి (Krishna Sastri)
మర్మమెరిగిన కాలము చాసో కథన బలము (Cha. Somayajulu)
కలియుగ భీముండు మన కోడి రాముండు (Kodi Rammurthy)
గాయాల పెనుగోత కారా యజ్ఞం గాథ, నిజముతో జతకట్టే రావిశాస్త్రి భుజము (Kalipatnam Ramarao, Raavi Sastri)
ఉరిమే ఉప్పెన పాట వంగపండమ్మో వంగపండమ్మా (Vangapandu PrasadaRao)
జజ్జనకరీ జనక జానపదమమ్మో ఉత్తరాంధ్రమ్మో
*****

పెద్దపులి బొబ్బిలి తాండ్ర పాపారాయ యద్ధమాడిన నేల వైరి తలలే రాల (Tandra paparayudu)
అల్లూరి విల్లమ్ము లెక్కుపెట్టిన గడ్డ – సాయుధ పోరుకు పాదులేసిన అడ్డ (Alluri Sitaramaraju)
సత్యము, కైలాసం ఎత్తినా బందూకు – తామాడ మల్లిక్కు త్యాగాల రణబాట (వెంపటాపు సత్యం, ఆదిభట్ల కైలాసం; తామాడ గణపతి, కదం మల్లిక్ ??)
పంచాది నిర్మల, కృష్ణమూర్తుల తెగువ – తేజేస్వరుడు అగ్ని కణమయ్యి మెరువ (పంచాది నిర్మల, పంచాది కృష్ణమూర్తి, చౌదరీ తేజేశ్వర్ రావు???- Naxal leaders during Srikakulodyamam.)

పాణిగ్రాహీ జముకు – భూస్వాములకు వణుకు (Subbarao Panigrahi; జముకు – “జముకుల కథలు చెప్పేవాళ్లు. ఆకారంలో డబ్బాలాంటి వాద్యం పట్టుకుని ఇద్దరో ముగ్గురో కలిసి పాటపాడుతూ కథచెబుతారు. జముకుల కథలతోనే జనాన్ని రెచ్చగొట్టడం సులభం.” – Andhrabharathi.com)
సర్దారు గౌతు లచ్చన్న – ఆ గర్జన (Gouthu Lacchanna)

తెన్నేటి ఘన నేత – జాతీయోద్యమ గీత-నీతి గల్లా బ్రతుకు నిలయముత్తరాంధ్ర (తెన్నేటి విశ్వనాథం?)
జిలుగు వెలుగుల ప్రగతి శిఖరమమ్మో విశాఖమమ్మా -తెలుగు తల్లి నొసటి తిలకమోయమ్మో విశాఖమమ్మా

******

ఏవన్నా పేర్ల విషయంలో పొరబడి ఉంటే, దయచేసి ఇక్కడ వ్యాఖ్య వదలండి.
ఏదో, పాట చాలా బాగా రాశారని, చక్కటి తెలుగుతో పాటు – ఉత్తరాంధ్ర సంస్కృతి గురించి కూడా బోలెడు సంగతులు తెలియజేసారని ఇక్కడ పెట్టానంతే. అంతకుమించి వేరే ఏ ఉద్దేశమూ లేదు. ముందే చెప్పేస్తున్న మరో విషయం: ఈ పాటకి, గోరేటి వెంకన్న ఇతర రచనలకి సంబంధం లేకుండా ఆంధ్ర/సీమ/తెలంగాణ అంటూ ఏదో ఒకటి వాదులాడి గొడవ పెట్టుకోవాలని చూస్తున్న వారి వ్యాఖ్యలు డిలీట్ చేయబడతాయి (అవునండీ; ఈ మధ్య అలాంటివి కూడా చూశా కొన్ని బ్లాగుల్లో. ఉత్త పుణ్యానికి నోటికొచ్చింది వాగే వ్యాఖ్యలు!)

Published in: on October 1, 2012 at 6:00 am  Comments (13)  

The “Ekla Cholo Re” post :)

I have mentioned before that the Hindi version of “Ekla Chalo” is one song that has been a source of “sanity” and inspiration over the past few months (years). I did listen to the Telugu and Bangla versions before – but none of them really affected me. Bangla -because I don’t know the language, Telugu – perhaps because I need more background music than that song has.

But, this post, on the Telugu version made me go back to Balantrapu Rajanikantha Rao’s composition/lyrics again. For whatever reason (although the lyrics in the blog seem to be different from the actual Telugu song), this time… the “okkadave okkadave okkadave..okadave padavoy” part seemed more forceful than before. I suspect that I even did some sleep-talk about that Telugu version….or….was it in my dream??

After that “surreal” experience, I listened to the Bangla versions by Kishore Kumar and Shreya Ghoshal respectively for some time. Later, I listened to “Bose” version again. I continued moving between “Bose” and Balantrapu Rajani Kantha Rao’s versions for the rest of the day! 🙂

Here are some versions of the song, in Bangla, Hindi and Telugu:


* In Kishore Kumar’s voice (Bangla)

* In Shreya Ghosha’s voice (Bangla)
* From the movie “Bose: The forgotten hero” by Shyam Benegal, music by ARR (Hindi-Bangla).
* A Telugu version written by Balantrapu Rajanikantha Rao (and I don’t really know who sung this). Thanks to Sreenivas garu for sharing this, a while ago!

* Bangla Lyrics and English Meaning

Conclusion: Although I like the Hindi version the best (I am listening to it for six years now, and not bored yet!), I can say that in any language, this song is a source of great personal motivation…

Published in: on December 26, 2011 at 1:51 pm  Comments (4)  

కాశీకి పోయాను…

నో…నో… నేనెక్కడికీ పోలేదు. రేలంగి వెళ్ళారంట.

ఇవ్వాళ గృహపౌరులకి నవ్వులు విరబూయించే పనిలో పడి ఇక్కడ తేలాను. ఇంజినీరింగ్ చదివే రోజుల్లో దాదాపు రోజూ సాయంత్రం ఇంటికి రాగానే పెట్టుకు వినే పాటల్లో ఇదీ ఒకటి. ఇవ్వాళ చాన్నాళ్ళకి గుర్తొచ్చింది.

రేలంగి, గిరిజల హావభావాలు, ఆ పాట సాహిత్యం – రెండూ కలిపితే గొప్ప కాంబినేషన్!!

Published in: on November 6, 2011 at 1:45 pm  Comments (4)  

Two songs that keep me sane :)

For all the irreligious-ness of mine, one song, that kept me away from an angry outburst, from time to time in the past few months, is a devotional song! 🙂

Since it is Sanskrit, irrespective of the fact that its from a Tamil movie, everyone (read, every Indian) can try to understand. For all the haphazardness of my vocabulary in any language, I am still in the process of understanding it fully.

Its “Om Sivoham” from “Naan Kadavul”.
Music: Ilayaraja
Listen here
***************
There is also this song “Ekla Chalo” from “Bose:The Forgotten Hero”. I keep getting hypnotized every time I listen!

I never understood what those Bengali words in the beginning of the song meant. But, since it comes so many times in the movie, I thought they must be from some famous poem. On googling I found out that they were from a Tagore poem “Ekla Chalo Re“.

Listen to the song here.
Music: A.R.Rahman

I do remember writing about “Herr Bosey”‘s songs (That’s how the Germans call him in the movie!) in this blog a while ago. But, this one remains my all-time favorite!

Published in: on October 15, 2011 at 7:00 am  Comments (9)  

రామ రామ రామ అనే రాజమందిరం…

పొద్దున్నుంచి నేను రెండు పాటలు అదే పనిగా వింటూనే ఉన్నాను. అవి –

1) ఇది పట్టాభి రాముని ఏనుగురా
2) రామ రామ రామ అనే రాజమందిరం
(శ్రీరామరాజ్యం సినిమాలోవి)

రెండూ పాడింది ఒకమ్మాయే. నాకు చాలా నచ్చేసింది పాడిన విధానం. ముఖ్యంగా రామరామ… పాటలో బాలరాముడి గురించి రాసిన పదాలు ఆ ట్యూన్ లో వింటూంటే అదో రకం “వైబ్రెషన్” పుట్టింది. అదే, “పరవశం”. బాలరాముడి గురించి తక్కిన సినిమాల్లో కూడా పాటలున్నాయి కానీ, ఈ పాట జొన్నవిత్తుల గారు కృష్ణుడి గురించి యశోధ చెప్పినంత పరవశంగా రాసినట్లున్నారు 🙂

రామ రామ రామ అనే రాజమందిరం
ఘల్లు ఘల్లు మని తిరిగే రామ సుందరం.

-అన్న దగ్గర వెనుక నేపథ్యంలో వచ్చే ఘల్లు ఘల్లులకి ఇక్కడ నా గదిలోనే తిరుగాడుతున్నట్లై ఒళ్ళు ఝల్లుమనడం అతి-వర్ణన కాదు. మరి, నాలాంటి మనిషికే ఇలా ఉంటే, రాముడంటే భక్తి ఉన్న వాళ్ళకి ఎలా ఉంటుందో! (నాక్కాస్త ఊహాశక్తి ఎక్కువ లెండి!!)

ముద్దు ముద్దు మాటలంట ముద్దుగారి పోతాడంట
ఆపరాని అల్లరంట తేపతేప తీయనంట
బాలరామునల్లరంటే వశిష్టుడికి ఇష్టమంట

బాలరాముడి అల్లరి వశిష్టుడికి ఇష్టం అన్న విషయం మీరెప్పుడన్నా విన్నారూ? 🙂

బాణముతో గోడ మీద కోతి బొమ్మ గీస్తడంట
వజ్రపుటుంగరము తీసి కాకి పైకి విసురునంట
సిలకెంగిలి జాంపండే కోరి మరీ తింటడంట
ఖర్జురాలు, ద్రాక్షలూ ఉడతలకే పెడతడంట

దాక్కుంటడంటా, సెట్టు సాటుకెళ్ళీ
రాళ్ళేస్తడంటా చెరువులోన మళ్ళీ
అమ్మా నాన్నా అంతా ఆ అల్లరి మెచ్చుకుని
బాలారాముని భలే అని ముద్దులు పెట్టారంటా..

పాలబువ్వ తినమంటే మేడపైకి పరుగులంట
పసిడి బిందె లోని పన్నీరు ఒలకబోస్తడంట
సందమామ కావాలని సందెకాడ గొడవంట
అద్దములో చూపిస్తే సంచిలోన దాచెనంట

– హహహహహ! అద్దం సంచిలో దాచాడంట రాముడు!! ఎంత చక్కగా రాసారో. మొత్తం సీను కళ్ళ ముందు కదలాడుతోంది. చక్కగా తెలుగులో తెలుగు సినిమా పాటలు వినడం కూడా ఓ మహద్భాగమే!! జొన్నవిత్తుల గారికి సాష్టాంగ నమస్కారం! ఇంత అలతి పదాలలో బాలరాముడిని కళ్ళకు కట్టేలా చూపినందుకు!


శ్రీరాముడైనా చిన్నప్పుడూ ఇంతే
ఆకాశమంటే అల్లరి చేసాడంట

-అంటూ లవకుశులు అమ్మకి చెప్పే కథన్నమాట ఇది ఇంతకీ! భలే రాశారు, పిల్లల వయసుకి తగ్గట్లు! 🙂

రాన్రాను, సినిమా గురించి అంచనాలు కలుగుతున్నాయి (ఆశ పడితే భంగపాటుకూ సిద్ధం కావాలి!). ఈ రెండు పాటలు ఎలా తీశారో చూడ్డం కోసమైనా సినిమా చూడాలి. అసలుకే బాపు గారు సీతాకల్యాణం, సంపూర్ణ రామాయణం లో పద్యాలు అవీ తీసిన తీరుకి అప్పట్లో నేను పరమ వీర ఫ్యాన్ అయిపోయాను. ఈ సినిమా కూడా అంతే సరళంగా ఉంటుందని ఆశిస్తూ……. మరో పాట గురించి మరోసారి.

Published in: on August 17, 2011 at 11:57 pm  Comments (8)  

గాలీ, నింగీ, నీరు, భూమీ, నిప్పూ మీరు…. (శ్రీరామరాజ్యం)

శ్రీరామరాజ్యం (2011) సినిమాలో “గాలీ నింగీ నీరు..” అని ఒక పాటుంది. సాహిత్యం బట్టి, ఇది లక్ష్మణుడు సీతని వాల్మీకి ఆశ్రమం వద్దకు తీసుకెళ్తున్నప్పుటు వస్తుందనుకుంటున్నాను. పాట వినేందుకు మామూలు సినిమాల్లో విషాద గీతంలాగా అనిపించింది కానీ, ఈ పాట సాహిత్యం మాత్రం ఏమిటో, ఒకటే గుర్తొస్తోంది. లక్ష్మణుడు ఇలా అడిగాడా నిజంగా? అనిపించింది నాకు 🙂

“గాలీ, నింగీ నీరు, భూమీ, నిప్పూ మీరు, రామా, వద్దనలేరా ఒకరూ?
నేరం చేసిందెవరు? దూరం అవుతోందెవరు? ఘోరం ఆపెదవరు? ఎవరు?”

“రారే, మునులు ఋషులు, ఏమైరీ వేదాంతులు, సాగే ఈ మౌనం సరేనా?
కొండా కోనా అడవీ, సెలయేరూ, సరయూ నదీ, అడగండీ న్యాయం ఇదేనా?”
– భలే అడిగాడుగా! కాస్త గట్టిగా అడిగుండాల్సిందసలు!

కానీ ఊరికే రెండు ముక్కల్లో,
“కరుణామయులిది కాదనలేరా కఠిన కార్యమనబోరా.”
“ఇనకులమున జనియించిన నృపతులు ఈ దారుణము సహించెదరా
వినువీధిని శ్రేణులుగా నిల్చి విడ్డూరముగా చూచెదరా…”
-అన్న లవకుశ లక్ష్మణుడికంటే ఈ లక్ష్మణుడు నాకు తెగ నచ్చేసాడు.

అలాగే, కొత్త లక్ష్మణుడిలో నాకు ఇంకోటి కూడా నచ్చింది.
“అగ్నిపరీక్షకె నిల్చిన సాధ్విని అనుమానించుట న్యాయమా
అల్పుని మాటయె జనవాక్యమ్మని …..
అల్పుని మాటయె జనవాక్యమ్మని అనుసరించుటే ధర్మమా”
-అని పాత లక్ష్మణుడు అనేస్తే,

“విథినైనా కానీ, ఎదిరించే వాడే
విధిలేక నేడు విలపించినాడే!
ఏడేడు లోకాలకి సోకేను ఈ శోకం!

అక్కడితో అయిపోకుండా, ఇక్కడ ఆ ఇల్లాలే
రక్కసి విథికీ చిక్కిందా, ఈ లెక్కన దైవం ఉందా?”
-అంటూ, కొంచెం రాముడి పక్షం కూడా చెప్పాడు (విలపిస్తున్నది రాముడు అని అనుకుంటున్నాన్నేను!!)

“ఎండ కన్ను ఎరుగని ఇల్లాలికి ఎందుకో ఈ వనవాసాలు
తరచి చూచినా బోధపడవులే దైవచిద్విలాసాలు”
-అని అప్పటి లక్ష్మణుడు నిట్టూరిస్తే,

“సుగుణంతో సూర్యుని వంశం వెలిగించే కుల సతిని
ఆ వెలుగే వెలివేసిందా, ఈ జగమే చీకటి అయ్యిందా?”
-అని ఆక్రోశించడంలో కూడా నాకు మళ్ళీ ఇప్పటి లక్ష్మణుడు నచ్చేసాడు.

ఎంతనచ్చినా, ఎవ్వరూ సీత రెండో వనవాసం ఆపలేకపోయారు అనుకోండి, అది వేరే విషయం!
ఎస్పీబీ కి ఏడుస్తూ పాడ్డం చేతకాదని నేను నూట తొంభైయ్యోసారి అనుకోవడం కూడా వేరే విషయం!

Published in: on August 17, 2011 at 12:45 am  Comments (9)  

నిజమైనా, కలయైనా….

సంగీత దర్శకులు ఆర్.గోవర్థనం గారి గురించి ఎస్వీ రామారావు గారు రాసిన వ్యాసం చదువుతున్నాను (బెడ్ టైం రీడింగ్!). మూగనోము సినిమాలో “నిజమైనా, కలయైనా..” గురించి రాసేసరికి, పాట లీలగా మదిలో కదిలి, లేచి, కంప్యూటర్ ఆన్ చేసాను వినేందుకు. వింటూ ఉండగా, ఇక నిద్ర ఎగిరిపోయింది. పాట వెంటాడ్డం మొదలుపెట్టింది. అది గోవర్థనం గారి సంగీతమా? ఘంటసాల గారి గానమా? దాశరథి గారి కలమా? అన్న మీమాంసలు అటు పెడితే, పాట మాత్రం నిద్రని గెంటేసింది గదిలోంచి!!

పాట రాగా.కాంలో ఇక్కడ వినవచ్చు.

నిజమైనా, కలయైనా నిరాశలో..ఒకటేలే
పగలైనా, రేయైనా..ఎడారిలో…ఒకటేలే

పదే పదే ఎవరినో, పరాకుగా పిలిచేను
నా నీడే నా తోడై జగమంతా తిరిగేను..

గులాబినై నీ జడలో ..మురిసానే ఆనాడు
బికారినై నీకోసం…వెదికానే ఈనాడు

చెలీ చెలీ, నా మదిలో చితులెన్నో రగిలేను
చెలి లేని నాకేమో, విషాదమే మిగిలేను

Published in: on July 26, 2011 at 1:01 am  Comments (3)  

నిన్నటి రెండు పాటలు

నిన్న ఒక ఇళయరాజా తమిళ పాట పరిచయమై వదలకుండా వెంటాడింది. ఇప్పుడు కూడా ఇది రాస్తూ ఆ పాటే వింటున్నా. అవినేని భాస్కర్ గారి పుణ్యమా అని, పాట అర్థం కూడా తెలిసింది. అర్థం బాగా అర్థమయ్యాక, పాట ఇంకా నచ్చడం మొదలుపెట్టింది. విచిత్రం ఏమిటో గానీ, ఈ పాట వింటున్నంతసేపూ నాకో ఒక తెలుగు పాట కూడా గుర్తొస్తూ ఉండింది ఎందుకో గానీ! ఆ రెంటి గురించే ఈ టపా!

ఇంతకీ, తమిళ పాట: “సెంగాత్తు భూమియిలే” అన్న సినిమాలోది. ఇళయరాజా సంగీతం. గానం: రీటా అని రాసి ఉంది రాగా.కాం లో. పాటని ఇక్కడ వినొచ్చు.

భాస్కర్ గారి అనువాదం…

ఎన్ ఉసురు ఎన్న విట్టుప్ పోనాలుం – ఉన్న విట్టుప్ పోగాదు
నా ప్రాణం నన్ను వదిలి వెళ్ళినా – నిన్ను వదిలి వెళ్ళదు
తీయిలదాన్ ఎన్ ఉడంబు వెందాలుం – ఉన్ నెనప్పు వేగాదు
అగ్గిలో నా తనవు కాలినా – నీ తలపు కాలదు.
ఎన్నోడ నెంజుక్కుళ్ళ ఎన్న ఇరుందదున్ను ఇప్పో పురింజాలే పోదుం.
నా ఎదలో ఏముండేదో అని ఇప్పుడు అర్థమైతే చాలు.

చరణం:

పూముడిక్క కాత్తిరుందేన్ – పళి(zhi)ముడిక్క పోనాయే
వరించుదామని వేచియుంటిని – నువ్వు పగతీర్చుకోడానికి వెళ్ళావు.
వాళ్వు(zh) తర కేట్టిరుందేన్ – సాగడిచ్చు పార్తాయే
బ్రతుకునిమ్మని కోరియుంటిని – చావునిచ్చావు
నమ్మోడ ఊర్గోలం పార్కామ నాన్ పోనేన్; ఎన్నోడ ఊర్గోలం నీ పార్పియా?
మన (పెళ్ళి) ఊరేగింపు చూడకుండ నేను పోయాను నా (మరణ) ఊరేగింపు నువ్వు చూస్తావా?
ఊర్మాల ఎన్నెన్న పారు – ఉన్ మాల ఎన్మేల పోడు
ఊరిదండ ఏమిటో చూడు – నీ దండ నామీద వెయ్యి
(ఈ చివ్వరి వాక్యం ఏమిటో, నాకర్థం కాలేదు. పైగా, సినిమా చూడలేదు కనుక, అసలర్థం కాలేదు!)

-ఇంత వివరంగా ఇక్కడ రాసాక, పాట నన్ను వెంటాడుతూ ఉందో అర్థమైందనుకుంటాను. ఒక పక్క లయరాజు సంగీతం నన్ను ఆ మూడ్ లోకి లాగేసింది. గాయని గొంతుక కూడా బాగుందనిపించింది. చాలా గాఢమైన భావాలు ఉన్నట్లు అనిపించింది.

అగ్గిలో నా తనవు కాలినా – నీ తలపు కాలదు.
నా ఎదలో ఏముండేదో అని ఇప్పుడు అర్థమైతే చాలు.

-నాకసలు ఆ సినిమా ఏమిటో, దాని కథేమిటో తెలీదు కానీ, ఈ రెండు లైన్లు మాత్రం వేధించడం మొదలుపెట్టాయి నన్ను 😦

పొద్దున్న మొదలై, రాత్రి పడుకునేటప్పుడు కూడా వింటూ పడుకుని, లేవగానే మళ్ళీ వింటున్నానూ అంటే….ఏం చెప్పేది నా అవస్థ!

ఇక రెండో పాట – “గాయం 2” సినిమాలో “కలగనే కన్నుల్లో, కరగకే కన్నీరా” పాట. ఇదీ ఇళయరాజా పాటే. ఎందుకోగానీ మొదటి పాట వింటున్నంతసేపూ ఇదే గుర్తొచ్చింది.
“కలగనే కన్నుల్లో కరగకే కన్నీరా
కలసిన గుండెల్లో కలతలే కన్నారా”
– అంటూ సాగే ఈ పాట ఇళయరాజా గారే పాడారు కూడానూ. ఇక్కడ సాహిత్యం చదవొచ్చు, పాట వినొచ్చు.

ఆ పాట వింటూంటే ఎందుకు ఈ పాట గుర్తొచ్చిందంటే చెప్పలేను మరి! “మూడ్” అలాంటిది అయినందుకు కాబోలు, రెండింటిలోనూ!

అసలిదంతా రాయడం మొదలుపెట్టాక, మూడో పాట గుర్తొచ్చింది. అది “సూరీడు పువ్వా…”, అంతఃపురం సినిమా నుండి.

మొత్తానికి అన్నీ ఇళయరాజా స్వరపరచిన పాటలే కావడం ఇక్కడ విశేషం 🙂

Published in: on July 12, 2011 at 1:19 pm  Comments (2)  

వేటూరి స్మృతిలో కొన్ని నిముషాలు…

’గుండెపోటుతో వేటూరి మృతి’
-ఈనాడు వార్త, నిద్రపోబోతూ సగం మత్తులో చూసాను. ఉన్న మత్తంతా వదిలి – కళ్ళనీళ్ళు తిరిగాయి.
నాకేం సంబంధం అయినా? నేనెందుకు ఏడవాలి?
– మరి, వేటూరి పాటలేని జీవితం ఊహించుకోగలిగే విధంగా ఉంటుందా ఏం?

’గొడవేగొడవమ్మా చేయిపట్టే…’ అబ్బబ్బా! ఈయనేంటి ఇంత పచ్చిగా రాస్తాడు?
’గసగసాల కౌగిలింతా?’ – ఎంత బాగుందీ ప్రయోగం!
’చేరువైనా రాయబారాలే..చెప్పబోతే మాటమౌనం..’ – అబ్బ! ఎంతందంగా చెప్పారో!
’మేఘమాలనంటుకున్న ఆంటెనాలతో – మెరుపుతీగ మీటి చూడు తందనాలతో’ – తమాషాగా ఉందే
’చిలిపియాత్రలో చల్ చల్ చల్ చల్ జరుపమందిలే జంతర్ మంతర్’ – ఏమిటో ఈ భాష!
’ఈ దుర్యోధన దుశ్శాసన….’ – వింటూంటేనే ఆవేశం పుట్టేయదూ?
“అనుబంధమంటేనె అప్పులే కరిగే బంధాలన్నీ మబ్బులే హేమంత రాగల చేమంతులే వాడిపోయే…
తన రంగు మార్చింది రక్తమే తనలో రాలేనంది పాశమే దీపాల పండక్కి దీపాలు కొండెక్కి పొయే…
పగిలే ఆకాశం నీవై జారిపడే జాబిలివై
మిగిలే ఆలాపన నీవై తీగ తెగే వీణియవై ” – అక్షరమక్షరం ఎన్ని జీవితానుభవాల కలయిక?
-ఎన్నని తల్చుకునేది? ఎన్నిసార్లని అబ్బురపడేది? ఎక్కడ మొదలుపెట్టేది? ఎక్కడ ఆగేది?

ఈయనతో నా తొలి పరిచయం – వేటూరి అన్న పేరుతోనైనా, ఆయన పాటతోనైనా – ప్రతి తెలుగు వ్యక్తికి మల్లే – ఊహ తెలుస్తూనే జరిగింది. బహుశా ఊహ తెలీనప్పుడు కూడా పరిచయమేనేమో!! అక్కడినుండి జీవితంలో భాగమైయ్యాడు. ఇకపై వేటూరి కనబడ్డు….పాట మాత్రమే మిగిలింది…అన్న ఆలోచన ఎంత భయంకరంగా ఉందో…

“మనసు రాయి చేసుకున్నా మమత ఘోష మానకుంది
కళ్ళ నీళ్ళు దాచుకున్నా కలల బరువు తీరకుంది” (ఈపాట వేటూరిది కాదనుకుంటాను కానీ – ఇప్పుడు పదేపదే గుర్తొస్తోంది!!)
-నిజం!! వేటూరి పాటంత నిజం. ఇవాళ ఏడవని తెలుగువాడు తెలుగువాడేనా??

Published in: on May 22, 2010 at 11:47 pm  Comments (8)