నెహ్రూ (తదితరులు) క్రికెట్ ఆడిన వేళ

నేను జైపాల్ సింగ్ ముండా అన్న ఆయన జీవిత చరిత్ర ఒకటి చదివాను. నిన్న పూర్తయింది పుస్తకం. చివరి అధ్యాయంలో 1953 లో ఆయన భారత దేశపు పార్లమెంటు సభ్యుల మధ్య నిర్వహించిన ప్రెసిడెంట్స్ 11 వర్సస్ వైస్ ప్రెసిడెంట్స్ 11 క్రికెట్ మ్యాచ్ గురించి వివరంగా రాశారు. ఈ పోస్టు ఆ మ్యాచ్ విశేషాల గురించి. మ్యాచ్ గురించిన చిన్న విడియో బిట్ ఇక్కడ చూడవచ్చు.

జైపాల్ కి పార్లమెంటు సభ్యుల మధ్య క్రికెట్ మ్యాచ్ పెట్టాలన్న ఆలోచన వచ్చింది. అయితే ఇదేమంత వింత విషయం కాదు. అప్పటి సభ్యులలో దుర్గాపూర్ మహారాజా, సర్దార్ సుర్జిత్ సింగ్ మజితియా వంటి గతంలో క్రికెట్ ఆడిన వారు ఉన్నారు. పార్లమెంటు సభ్యులలో క్రీడాసక్తి కూడా తక్కువేం కాదు. పార్లమెంట్ స్పోర్ట్స్ క్లబ్ సాక్షాత్ ప్రధాని నెహ్రూ నే చైర్మన్ గా, ప్రెసిడేంటు బాబూ రాజెంద్ర ప్రసాద్ పాట్రన్ గా, జైపాల్ సింగ్ మేనేజర్ గా మొదలైంది. రాజకుమారి అమ్రిత్ కౌర్ కూడా దీని కమిటీలో సభ్యురాలు. జైపాల్ ఈ మ్యాచ్ కోసం ఎంపీల సొంత ఖర్చులతో బ్లేజర్లు, క్యాపులు కూడా సిద్ధం చేయించి, ప్రెసిడెంట్స్ ఎలెవెన్, వైస్ ప్రెసిడెంట్స్ ఎలెవెన్ అని రెండు జట్ల పేర్లు నిర్ణయించాడు (డాక్టర్ సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ అప్పటి ఉపరాష్ట్రపతి).

మొదటే కొన్ని ఇబ్బందులొచ్చాయి. కాకా గాడ్గిల్ తను ధోతీలోనే ఆడతా అన్నాడు. కమ్యూనిస్టు నాయకుడు గోపాలన్ బూట్లు ఎప్పుడు వేసుకోలేదు, వేసుకోనన్నాడు. రాజకుమారి, బేగం ఐజాజ్ రసూల్ -ఇద్దరూ మగవారేనా, మమ్మల్నీ జట్లలో చేర్చమన్నారు. నెహ్రూ అభిమానుల గుంపొకటి ఆయన ఆడ్డానికి వీల్లేదనింది. కానీ నెహ్రూ ఆడతానన్నాడు. చివరికి ధోతి కుదరదు అని, గోపాలన్ కి బాటా షూ కొనిచ్చి, నెహ్రూ ని ఆడనిచ్చి, మహిళా సభ్యులిద్దరికీ 22 మంది మగ పార్లమెంటేరియన్ లు దొరక్కపోతే మిమ్మల్ని చేరుస్తా, కావాలంటే అంపైరింగ్ చేయండని చెప్పి, మ్యాచ్ సన్నాహాలు మొదలుపెట్టారు.

మామూలు జనం కోసం ఒక్కరూపాయి వి పాతికవేల టికెట్లు అమ్మారు. పెవిలియన్ కి దగ్గరగా ఐదు రూపాయల టికెట్ పెట్టారు. పది రూపాయల టికెట్టు పెట్టారు. ఒక వరుసకి వెయ్యి రూపాయల టికెట్ పెట్టారు. అన్నీ అమ్ముడుపోయాయి. మహారాజా లు అందరూ ప్రధాని పక్కనే కూర్చోడానికి ఉబలాటపడ్డారు. టికెట్లు అన్నింటి మీదా జైపాల్ సంతకం ఉంది. టికెట్ కొనని ఎవరికీ లోనికి అనుమతి ఉండదన్న మాట! ప్రెసిడెంటు బాబు కొన్ని పది రూపాయల టికెట్లు కొన్నారు. ఇది చారిటీ మ్యాచ్ కనుక ప్లేయర్లు కూడా వాళ్ళకోసం వాళ్ళు టికెట్లు కొనుక్కున్నారు.

రాధాక్రిష్ణన్ కూడా క్రికెట్ క్యాపుతో గ్రౌండులోకి వచ్చాడు. నెహ్రూ టాస్ గెలిచాడు. బ్యాటింగ్ కి దిగిన మజితియా, ఎం.కె. క్రిష్ణ వెళ్ళగానే బౌలింగ్ ని చితకబాదారు. చివర్లో నెహ్రూ బ్యాటింగ్ కి దిగగానే షా నవాజ్ మొదటి బంతి వేశాడు. రెండో బంతికి నెహ్రూ రెండు పరుగులు తీశాడు. మూడో బంతికి నెహ్రూ రన్ కోసం ప్రయత్నించాడు కానీ అవతల వైపు ఉన్న బ్యాట్స్మన్ గోపాలన్ కదల్లేదు (అయనకి జీవితంలో ఇదే మొదటి క్రికెట్ మ్యాచ్). రనవుట్ చేయడానికి బాల్ ని వికెట్ కీపర్ వైపుకి విసిరేస్తే అతను నెహ్రూని అవుట్ చేయలేక బాల్ ని బౌండరీ వైపుకి విసిరేశాడు. విసుగేసి ఆ ఇన్నింగ్స్ డిక్లేర్ చేశాడట జైపాల్.

దుంగార్పూర్ మహరాజా అవతలి జట్టుకి కెప్టెన్. మహరాజా అజిత్ సింగ్ బౌలర్. మొదటి బంతే జైపాల్ సింగ్ క్యాచ్ మిస్ చేశాడు. తరువాత మూడో బ్యాట్స్మన్ గా వచ్చిన కేశవ్ మాలవ్యా ని నెహ్రూ తన క్యాచ్ తో అవుట్ చేశాడు. ఆ క్యాచ్ గురించి ఆయన నెలల తరబడి గొప్పగా తలుచుకునేవాడు.

బేగం ఐజాజ్ రసూల్, రాజకుమారి అమృత్ కౌర్, రేణు చక్రవర్తి ఆడడానికి ముందుకొచ్చారు కానీ జైపాల్ వద్దన్నాడు.

ఆకాశవాణి వారు ఈ మ్యాచ్ ని ఆడియో ప్రసారం చేశారు. స్పీకర్ అనంతశయనం అయ్యంగార్, విజయనగరం రాజకుమారుడు, నెహ్రూ, అంతా మాట్లాడారు. హరీంద్రనాథ్ చటోపాధ్యాయ తన హాస్య కవితలతో అలరించాడు. అంపైర్లు గా జనరల్ రాజేంద్ర సింగ్, బీసీసీఐ స్థాపకుడైన అంతోనీ డె మెల్లో ఉన్నారు. హోం మినిస్టర్ డాక్టర్ కట్జు టికెట్ లేకుండా లోపలికి రాబోతే సెక్యూరిటీ వాళ్ళొచ్చి జైపాల్ కి చెబితే, ఈయన ఆయన చేత టికెట్టు కొనిపించాడు.

ఇదంతా అయ్యాక ప్రధాని అందరు సభ్యులతో కలిసి లంచ్ చేసాడు. అందరూ ఆయన క్యాచ్ గురించి మాట్లాడుకున్నారు. ఇంకేం జరిగినా జరగకపోయినా ఈ మ్యాచ్, ఆ భోజనం అంతా కలిసి అన్ని పార్టీల సభ్యుల మధ్య స్నేహపూరిత వాతావరణాన్ని కలుగజేశాయని జైపాల్ రాసుకున్నాడు.

ఇక చివరగా, జైపాల్ సింగ్ గురించి:
ఈయన 1928లో భారతదేశానికి మొట్టమొదటి ఒలింపిక్ స్వర్ణం గెలిచిన హాకీ జట్టు కెప్టెన్. తరువాత కాలంలో “ఆదివాసీ మహాసభ” ని స్థాపించి ఆదివాసీ ల హక్కుల కోసం, జార్ఖండ్ రాష్ట్రావతరణం కోసం జీవితాంతం కృషి చేశారు. చాలా కాలం పాటు పార్లమెంటు, బీహారు రాష్ట్ర శాసనసభ ల మధ్య రాజకీయంగా కూడా చురుగ్గా ఉన్నారు. ఇది ముండా తన ఆత్మకథ “Lo Bir Sendra” లో రాసాడట. ఆ పుస్తకం ఇపుడు దొరుకుతుందో లేదో నాకు తెలియదు కానీ, అందులోంచి తీసుకుని ఈ రచయిత ఈ జీవితచరిత్రలో పెట్టాడు ఈ ఉదంతాన్ని.

పుస్తకం వివరాలు:

The life and times of Jaipal Singh Munda

Santosh Kiro

Prabhat Prakasan, 2020

Available on Amazon as Kindle ebook and in print.

నాయుడు…సరోజినీ నాయుడు…ఒక సంఘటన

ఆఫీసుకి హాఫ్ డే వెళ్ళకూడదని నిర్ణయించుకోవడంతో, సి.వెంకటేశ్ గారు రాసిన ‘కల్నల్ సి.కె.నాయుడు’ పుస్తకం ఇప్పుడే మొదలుపెట్టా. పెట్టీ పెట్టగానే, కెవ్వున కేకపెట్టే కథ ఒకటి చదివా. పుస్తకంలో తక్కిన కథల్తో అప్పుడప్పుడూ ఈ రాబోయే రోజుల్లో ఆట చూడని సీ.కే.ఫ్యాన్స్ ఛానెల్ గా మీ ముందుకొస్తే రావొచ్చు. కానీ, ప్రస్తుతానికి కథేమిటంటే…

సరోజిని నాయుడు గారు చెప్పారని పుస్తకంలో చెప్పిన సీ.కే.నాయుడు కథ ఏమిటంటే – ఒకసారి ఇంగ్లండు వెళ్ళినప్పుడు ఆవిడని కొంతమంది పిల్లలు ఆటోగ్రాఫ్ అడిగారంట. ఆవిడ ఇవ్వబోతూ, “అసలు నేనెవరో మీకు తెలుసా?” అని అడిగారంట. “ఎందుకు తెలీదూ, మీరు సరోజినీ నాయుడు. సీ.కే.నాయుడు భార్య” అని జవాబు వచ్చిందట!!

అలాంటి కథలు బోలెడు…ఈ పుస్తకంలో. తెలుగులో ఆయనపై ఇంకేమన్నా వచ్చాయో లేదో తెలీదు కానీ, ఈ పుస్తకం ఈమధ్యే సి.పి.బ్రౌన్ అకాడెమీ వారు ప్రచురించారు. ఏ.వీ.కే.ఎఫ్ లో లభ్యం!

(కొన్నాళ్ళ క్రితం రామచంద్ర గుహ నాయుడుగారిపై రాసిన వ్యాసం చదివాక నేను రాసిన టపా ఇక్కడ చదవొచ్చు).

రెండు డాక్యుమెంటరీలు

గత రెండ్రోజుల్లో ఏడుగంటలు డాక్యుమెంటరీ వీక్షణంలో గడిచింది.
ఒకటి – ఎవల్యూషన్ ఆఫ్ ఐ.టీ. అని నాలుగు భాగాల డాక్యుమెంటరీ. ఒక్కో భాగమూ ముప్పావు గంట.
రెండోది – ది ఎంపైర్ ఆఫ్ క్రికెట్ అన్న బీబీసీ డాక్యుమెంటరీ – నాలుగు భాగాలు, ఒక్కొక్కటీ గంట.

ఐ.టీ కథ చెప్పిన విడియో సంగతి కొస్తే –
మొదటి భాగం – బ్రౌజర్ యుద్ధాల కథ. నెట్స్కేప్ పుట్టుక మొదలుకుని మైక్రోసాఫ్ట్ బలవంతంగా ఇంటర్నెట్ ఎక్స్ప్లోరర్ ని హిట్ చేసిన కథ.
రెండో భాగం – సర్చ్. సర్చ్ ఇంజిన్ల రంగంలో కలిగిన మార్పులు, గూగుల్ పుట్టుకా, ఎదుగుదలా – దీని కథ.
మూడో భాగం – ఎక్కువభాగం డాట్ కాం బూం, ఆపై కుప్పకూలడం గురించి.
నాలుగో భాగం – సోషల్ నెట్వర్కింగ్ సైట్లు, వికీపీడియా వంటి క్రౌడ్ సోర్సింగ్ సైట్లు ఎదిగిన వైనం.
-ఇంతకీ, మొత్తంగా చూసేందుకు ఈ వీడియో బానే ఉంది కానీ, ముఖ్యమైన విషయాలు చాలా మిస్సైనట్లు అనిపించింది. నాన్-ఐటీ వాళ్ళకి బానే అనిపిస్తుందేమో కానీ, అసలు ఐటీ వారికి ఇది ఐ.టీ ఎదుగుదల లా అనిపించదు. అంటే, ఈ వీడియో కి ఆ టైటిల్ అంత నప్పలేదు అని మాత్రమే అంటున్నా. నాకు తోచిన కారణాలు:

1. అసలిది ముఖ్యంగా ఐటీ పరిశ్రమ ఎలా మొదలైంది, తొలినాళ్ళ ఐబీయం కథ, ఆపిల్ ప్రస్తావన – ఇలాంటివేవీ లేకుండానే డైరెక్టుగా మైక్రోసాఫ్ట్ కి వచ్చేస్తుంది.
2. బ్రౌజర్ వార్ అయ్యాక కూడా, ఇంటర్నెట్ ఎక్స్ప్లోరర్ ని సవ్వాలు చేసే బ్రౌజర్లు పుట్టాయి. అసలు ఈ వీడియో మొత్తంలో కనీసం ఫైర్ఫాక్స్ ప్రస్తావన కూడా ఎక్కడా లేదు మరి!
3. మూడు గంటల్లో అవుట్ సోర్సింగ్ అన్న పదం కూడా వాడినట్లు లేరు. ఇంకేమి ఐటీ ఎవల్యూషన్ చెబుతున్నట్లూ?? అవుట్ సోర్సింగ్ అన్నది లేకుంటే, ఐటీ జనాల నోళ్ళలో ఇంత నానేదా అసలు?
4. అలాగే, ఐటీ అంటే అమెరికా ఒక్కటే అన్నట్లు చూపారు ఇందులో. ఇతర దేశాల్లోకి ఐటీ ఎలా చొచ్చుకుపోయిందో, ఆయా ప్రాంతాల నుండి ఏవన్నా పెద్ద కంపెనీలు ఎదిగాయా? అన్నది చూచాయగా అన్న చెప్పి ఉంటే బాగుండేది.
5. లినక్స్ అన్న పేర్ నామమాత్రంగా ప్రస్తావించారంతే!
6. వైరస్, యాంటీ వైరస్ అన్న పదాలు అసలు వాడినట్లు కూడా లేరు.

అసలింతకీ నా మానాన నేను అరుస్తూ పోతున్నాను… ఈ వీడియో నాలుగు భాగాలేనా? మరింకేమన్నా ఉండీ నేను మిస్సయ్యానా? నాలుగు అన్నట్లే గుర్తే! పైగా వికీపీడియా దాకా కూడా వచ్చేసారు! ఒక సమ్మరీ గా బానే పనికొస్తుందీ వీడియో. కానీ, నా దృష్టిలో ముఖ్యమైనవి కొన్ని మిస్సయ్యాయి, పైన చెప్పినట్లు.

ఎంపైర్ ఆఫ్ క్రికెట్:
ఒక్కొక్క భాగం ఒక్కొక్క దేశం – ఇంగ్లండ్, వెస్టిండీస్, ఆస్ట్రేలియా, ఇండియా – వెరసి నాలుగు భాగాల వీడియో ఇది. చాలా బాగా తీశారు. ప్రతి దేశం గురించీ చెబుతూ, అక్కడ క్రికెట్ పుట్టిన తొలినాళ్ళను మొదలుకుని నేటిదాకా (అంటే, ఈ వీడియో తీసిన నాటి దాకా) ప్రస్థానాన్ని ఒక గంట వ్యవధిలో చెప్పే ప్రయత్నం చేశారు. తొలినాటి క్రికెట్ జట్లు ఎలా ఉండేవి? క్రమంగా ఎలా మారాయి? చారిత్రక క్రమంలో జట్టు ఉత్తాన పతనాలు ఎలా ఉన్నాయి? ముఖ్యమైన ఘట్టాల మూల కారకులు ఎవరు? – ఇలా సాగుతుంది వీడియో. అలాగే, సామాజిక పరిస్థులు, క్రికెట్ ని ఒక జాతీయ ఆత్మగా చూడటం – ఇటువంటి క్రికెటేతర అంశాల గురించి కూడా చూపిస్తారు.

ఇవి చక్కని ఓవర్ వ్యూలు. సింహావలోకనం అంటారే – సరిగ్గా అలానే ఉన్నాయి. మిగితా దేశాల సంగతి నేను చెప్పలేను కానీ, ఇండియా వీడియో లో కుంబ్లే పది వికెట్లు తీయడాన్ని చూపించకపోవడం నేనెంతమాత్రమూ సహించలేకపోతున్నాను. అఫ్కోర్సు, గంట టైములో అన్నీ చెప్పలేరనుకోండి. ఏదేమైనా, ఈ నాలుగు భాగాలు మాత్రం నాకు చాలా నచ్చాయి. ఇతర దేశాల గురించి కూడా ఇలాగే చెబితే, ఎంచక్కా మనకి క్రికెట్ చరిత్ర గురించి ఒక ప్రాథమిక అవగాహన చక్కగా కలుగుతుంది.

ఇంతకీ ఈ రెండూ ఎక్కద దొరుకుతాయి అని నన్ను మాత్రం అడక్కండి. రెండోది బీబీసీ వాళ్ళది. మొదటిది డిస్కవర్ సైన్స్ వారిది అని మాత్రం గుర్తుంది. నేను నా తమ్ముడి ల్యాప్టాప్ లో చూసి, చూశా ;). ఎక్కడో ఏ యూట్యూబులోనో దొరక్కపోవు. ఆసక్తి ఉంటే ప్రయత్నించండి.

చిన్నస్వామి స్టేడియం నుంచి – ఒకరోజు ఆలస్యంగా రిలే

నాకు క్రికెట్ గురించి చదవడం లో ఉన్న ఆసక్తి క్రికెట్ చూడ్డంలో ఉండదు. ట్వంటీ ట్వంటీ కూడా నాలో కుతూహలం కలిగించలేకపోయింది -ఏం చేస్తాం? అప్పుడెప్పుడో ’99 ప్రపంచకప్ తరువాత నేనెప్పుడూ‌క్రికెట్ సరిగ్గా కూర్చుని చూసినట్లు లేను. ఇప్పుడైతే, అసలు ఎప్పుడో ఏ పూర్ణిమ వంటివారో ఐదునిముషాలకోసారి స్కోరు చెబుతూ‌ఉంటే, కుతూహలం కొద్దీ క్రిక్ ఇన్ఫో తెరవడమే తప్ప, అసలు మ్యాచ్ అవుతున్నదన్న విషయం కూడా తెలీదు నాకు! అలాగే, మొన్న శనివారం‌నాడు, ‘అర్రె! టెస్ట్ మ్యాచ్ బెంగళూరులోనేనా!’ అన్న రియలైజేషన్ వచ్చింది. అది కాస్తా – ‘ఓహో, బెంగళూరులోనా..’ అనేస్కుని, నా పనిలో నేను పడేదాకా వచ్చేశాక, హితులు, స్నేహితులూ, సన్నిహితులూ -అంతా క్రికెట్ ఫ్యానుల మయం కనుక, స్కోర్లూ అవీ తెలుస్తూనే ఉన్నాయి. నేను చూడకపోయినా కూడా. అలా, అలా నాలుగోరోజు వచ్చేశాక, ఇంటికెళ్ళేసరికి – ‘రేపు చిన్నస్వామీ స్టేడియం కి వెళ్దామా?’ అన్న ప్రపోజల్. నేనెప్పుడూ క్రికెట్ చూడ్డానికి స్టేడియం కి పోయింది లేదు. అయినా కూడా నాకేం‌కుతూహలం కలుగలేదు. అసలు క్రికెట్ మ్యాచ్ ఇంట్లో కూర్చుని చూడ్డం ఉత్తమం అని నా అభిప్రాయం. అందులోనూ అప్పట్లో ఎల్బీ స్టేడియం బైట పోలీసులకూ, వీక్షకులకూ జరిగే గొడవల గురించి తాటికాయంత అక్షరాల్తో వచ్చేవి పేపర్లలో. అవి చూసి చూసీ, ఏం పోతాం లే స్టేడియంకి అనుకునేదాన్ని. ఇప్పట్లో సరేసరి – మనం ఇంట్లోనే చూడమూ…ఇక స్టేడియమా 🙂

సరే, బుధవారం వచ్చేసిందా, బుద్ధి గా ఆఫీసుకొచ్చేశా పొద్దున్నే. పని చేస్కుంటూ ఉండగా, డ్రామా మొదలు. మొదట ఆసీస్ అవుటయ్యారు.
పూర్ణిమ : ఏమిటీ, ఇంకా ఇక్కడే ఉన్నావ్? అన్నది. నేను: ఒంటిగంటకు బయలుదేరతాను అన్నాను. ఇంతలో సెహ్వాగ్ అవుట్. మనవాళ్ళు ఆలౌటైపోయినా ఆశ్చర్యం లేదు – అని ఒక కామెంటు. నాకు బీపీ రైజయింది. మ్యాచ్ లాస్ట్ బాల్ దాకా వెళ్ళాలి – అనుకున్నాను. అలా అలా, కాసేపయ్యాక: ఒంటిగంటకెళ్తే ఏం మిగల్దేమో, పన్నెండున్నరకి పోదాంలే – అనుకున్నాను. ఇంకాసవుతూ‌ఉండగా – పూర్ణిమ వచ్చి – ‘ఇంకాసేపు ఇక్కడే ఉంటే, స్టేడియం కి వెళ్ళి అక్కడ గ్రౌండ్ కీపింగ్ స్టాఫ్ తో మాట్లాడొచ్చు’ అన్నది. దానితో, ‘చ! పన్నెండున్నర వద్దు…పన్నెండుకి వెళదాంలే..’ అనుకున్నాను. అప్పుడు సమయం పదకొండు పైన ఒక పది నిముషాలై ఉంటుందేమో.

పదకొండూ‌ఇరవై ఔతూ ఉండగా, పూర్ణిమ అప్డేట్స్ వల్ల కావొచ్చు, ఫైనల్లీ నా పాత క్రికెట్ అభిమానం గుర్తొచ్చి కావొచ్చు – ఒక్క ఉదుటున – బై చెప్పేసి, సీట్లోంచి లేచి, హెల్మెట్ తీసుకుని బయటపడ్డా. అర నిముషంలో బయటకొచ్చేసి, బండి స్టార్ట్ చేస్తూ, అవతల వైపు ఫోన్ చేసి – ‘నువ్వూ త్వరగా వచ్చేయ్! ఇంకాసేపుంటే చూసేందుకేం‌ఉండదు’ అని ఆర్డరేసి, వెళ్ళిపోయా. అక్కడికెళ్ళాక, ఓ ఇరవై నిముషాలు మహా యాతన. అవతల మనిషి రాడు. లోపల కేకలు ఎక్కువైపోయాయి. ఫోరా, సిక్సా, అసలేం లేకుండా మెక్సికన్ వేవా… ఏమీ అర్థం కావట్లేదు. స్కోరు తెల్సుకోవాలని పూర్ణిమ కి కాల్ చేస్తే – ‘స్టేడియం దగ్గర ఉన్నది నేనా? నువ్వా?’ అంది. ఫైనల్లీ, శ్రీరాం వచ్చేసి, మేమిద్దరం లోపలికి అడుగుపెట్టి, సెక్యూరిటీ‌గట్రా అయ్యాక ఓ ప్లేసు వెదుక్కుని కూర్చున్నాం. పుజారా, టెండుల్కర్ ఆడుతున్నారు.

ఇదివరలో ఈడెన్ గార్డెన్స్ లో టెస్ట్ మ్యాచ్ చూసిన శ్రీరాం: ఇదేమిటి, స్టేడియం ఇంతచిన్నగా ఉంది? చిన్నస్వామి అంటే‌చిన్నగా ఉండాలా? -అన్నప్పుడు మొత్తం స్టేడియం ఓసారి కలియచూశాను. పెద్దదే! అయితే, ఈడెన్ గార్న్స్ దాదాపు లక్షమందిని భరించగలదట! నాకు క్రికెట్ చూడ్డం తొలిసారి కానీ, స్టేడియం తొలిసారి కాదు. అయినప్పటికీ, ఇంత నిండుగా ఉన్న స్టేడియం చూడ్డం ఇదే తొలిసారి. ఇవి చూస్కుంటూ దిక్కులు చూస్కుని సెటిలయ్యేలోపు కనీసం ప్లేయర్స్ పేర్లన్నా తెలియాలి కదా – అనుకున్నాను. మన బ్యాట్స్మెన్ – ఉన్నది సచిన్, పుజారా -ఇద్దరే కనుక, సచిన్ కాని మనిషి పుజారా అని గుర్తుపట్టేశా‌;) కానీ, ఆసీస్ టీం లో నాకు తెల్సిన ఏకైక మనిషి పాంటింగ్ (నేనింకా ఆ కాలంలో‌ఉన్నాననమాట!!) ఇంకా, క్లార్క్, హస్సీ, కటిచ్ – వీళ్ళ ముగ్గురి పేర్లు తెల్సు కానీ, మొహాలు గుర్తు లేవు. మిగితా జనాభా పేర్లు కూడా తెలీవు. అంపైర్ బిల్లీ బోడెన్ ఉన్నాడని మాత్రం గమనించేశా‌:) కనుక, మొదట ఎవరెవరు ఎక్కడెక్కడున్నారు, ఒక్కోళ్ళ ప్రొఫైల్స్ ఏమిటి? ఎవరిది మొదటి మ్యాచ్? ఎవరికన్నా ఒక ప్రత్యేక లక్షణం వంటిది ఏదన్నా స్టైల్ స్టేట్మెంట్ ఉందా – శ్రీరాం ట్యుటోరియల్ సెషన్ ఐంది… (ఇప్పుడు మొత్తం గుర్తు లేదనుకోండి) అంతా అయ్యి కొంచెం కుదురుకుని సీరియస్గా చూడ్డం మొదలుపెట్టానో లేదో – పాపం పుజారా అవుట్. అప్పుడే నాకు టీవీ రీప్లేల విలువ తెలిసింది 🙂

ద్రవిడ్ వస్తున్నప్పుడు ఇక్కడ కేకలు చూడాలీ… వర్ణనాతీతం. పెద్ద ఫాలోయింగే! 🙂
ఒకానొక కాలంలో, ద్రవిడ్ రంజీల నాటి నుండీ‌నేనతని ఫ్యాన్ను. ఆ గతం గుర్తొచ్చి, నేనూ ఆవేశపడి ఎదురుచూశాను. మళ్ళీ‌సచిన్ వరుసగా రెండు సిక్సులు కొట్టాడూ…మేమంతా అరుచుకుంటూ, మెక్సికన్ వేవుల్లో కొట్టుకుపోతూ చూశాము. అంతా బానే ఉంది కానీ, చివరి పది నిముషాలు అరగంటలా అనిపించాయంటే నమ్మండి! ఏమాత్రం ఆసక్తిలేదు నాకు వెళ్ళే ముందర. ఏవో, అవతల మనటికెట్ కూడా బుక్కైపోయింది… కనుక వెళ్ళాలి… ఇలా ఉండింది నిన్న పొద్దున్న నా ఆలోచన. కానీ, సమయం గడిచేకొద్దీ – పూర్ణిమ అప్డేట్ల వల్లనైతేనేమీ, గతకాలపు జ్ఞాపకాల వల్లనైతేనేమి, సహజసిద్ధంగా భారతీయకుండే క్రికెట్ అభిమానం నా అంతరాంతరాలలో దాక్కుని నిద్రపోతున్నదల్లా బయటకొచ్చేయడం వల్లనైతేనేమీ – వెళ్ళి చూసేశాను. అలా వెళ్ళి, ఇండియా గెలవడం, సీరిస్ చేజిక్కించుకోవడం చూశాను!

స్టేడియం సంగతికొస్తే – జనం ఎవరూ అదుపు తప్పినట్లు అనిపించలేదు. అది టెస్ట్ మ్యాచ్, అదీ విన్నింగ్ మ్యాచ్ కావడం వల్ల కావొచ్చు. కానీ, కిందకి వెళ్తూ‌ఉంటే మాత్రం భయంకరమైన దుర్గంధం. అలాగే, నేను ఆవేశపడిపోయి, స్టేడియం పైన్నుంచి , కిందెలా ఉంటుందో‌అని చూస్తే, కిందంతా పేపర్ ప్లేట్లు వగైరా చెత్త! కానీ, ఇంతమందికి పార్కింగ్ ఏర్పాట్లవీ బానే చేశారని చెప్పాలి!

ఏమైనా, టెస్ట్ క్రికెట్ లో‌ఏదో ఉంది. నాకు తెగ నచ్చేసింది ఈ అనుభవం. అయితే, అన్ని టెస్టులూ ఒకలా ఉండవనుకోండి, అది వేరే సంగతి. అందునా, ఏమారితే, టీవీల్లో రీప్లేలు ఉంటాయి. స్టేడియంలో‌ ఉండవుగా (అంటే, ఆ టీవీ స్క్రీన్ మా వైపునే ఉంది లెండి, కనుక, మేము చూడలేము. అవతలి పక్క వారు చూడగలరు. అన్యాయం కదూ!). కానీ, ఒక టెస్టు మ్యాచ్ కి ఇంతమందొస్తారనీ, స్టేడియం నిండిపోతుందనీ ఊహించలేదు. మ్యాచ్ అనంతరం ధోనీ కూడా అదే అన్నాడు. పైగా, ఇలాంటి చోట్ల టెస్ట్లు తరుచుగా జరగాలని రికమెండ్ చేశాడు కూడానూ.

నా తంటాలేవో పడి, నా సెల్లు కెమెరా తో కొన్ని ఫొటోలు తీశాను (ఒక్కదాంలోనూ మొహాలు కనబడవులెండి!) వాటిలో రెండు ఇక్కడ: ఒకటి: ద్రవిడ్ బ్యాటింగ్, రెండోది:‌టీబ్రేక్ తరువాత అందరూ మళ్ళీ గ్రౌండ్ లోకి వస్తున్న దృశ్యం.

కట్టారి కనకయ్య నాయుడు.. aka C.K.Nayudu గారి గురించి..

క్రికెట్ చూడ్డం మీద నాకంత ఆసక్తి లేదు. ఉన్న కాస్తా వయసు పెరిగే కొదీ తగ్గిపోతూ, ఇప్పటికి చాలా చల్లబడిపోయింది. కానీ, క్రికెట్ గురించి చదవడం, పాత తరం జ్ఞాపకాలను నెమరువేస్తున్న వారి రాతల్లో ఆటని, ఆటగాళ్ళనూ, వారి వ్యక్తిత్వాన్నీ ఊహించుకోవడం – గురించిన ఆసక్తి మాత్రం కాలానుగుణంగా పెరుగుతూ వచ్చింది. ఇటీవలి కాలంలో చదువుతున్న క్రికెట్ పుస్తకం – రామచంద్ర గుహ రాసిన ’ది స్టేట్స్ ఆఫ్ ఇండియన్ క్రికెట్’. ఈ పుస్తకంలో మన దేశంలోని వివిధ జట్ల చరిత్రలూ, ఆటగాళ్ళ గురించిన కథలూ, రాం గుహ ఆల్ టైమ్ లెవెన్లూ, ఎన్నో సంఘటనల గురించిన వివరాలు – నిండి, చాలా ఆసక్తికరంగా ఉంది కానీ, ఇవాళ చదివిన కథ – వెంటనే స్పందింపజేసి ఈ టపా రాయిస్తోంది.

“సి.కె.నాయుడు” – పేరు మీరు వినని పక్షంలో ఈ టపా చదవకండి. కనీసం వికీ పేజీ అన్నా చదివాకే ముందుకు సాగండి.
(వికీలో స్టాట్స్, గుహా స్టాట్స్ కొంచెం వేరుగా ఉన్నాయి. ఐనా, అది మనకనవసరం ప్రస్తుతానికి)

నాయుడు గారి గురించి అప్పుడప్పుడూ ఇలాగే క్రికెట్ లిటరేచర్లో వినడమే తప్ప – నాకు వారి ఆట గురించి తెలిసిందేమీ లేదు. నిజానికి, క్రికెట్టు కంటే నాకు క్రికెట్టు కథలంటేనే ఇష్టం అని చెప్పా కదా – ఆటలోని మజా గురించి పట్టించుకోను అని చెప్పొచ్చు. విషయానికొస్తే, రాం గుహ – ఈ పుస్తకంలో సి.కె.నాయుడు గారి గురించి కొంత వివరంగా రెండు మూడు పేజీలు రాసారు. తద్వారా ఆయన గురించి మరిన్ని విషయాలు తెలిసాయి. చదవగానే, నాయుడు గారికి అభిమానినయ్యాను. ఆయన ఎలా ఆడతాడో తెలీదు – చూడలేదు కూడా – అయినా అభిమానం. ఎందుకంటారా? చెబుతాను వినండి:

ఇరవై ఒక్కేళ్ళ వయసులో 1916 లో మొదటిసారి బాంబే క్వాడ్రాంగులర్ (అప్పటికింకా అది పెంటాంగులర్ కాలేదు)లో హిందూ జట్టు తరపున ఎనిమిదో నంబర్ ఆటగాడిగా ఆడారట. ఇక చివరి మ్యాచ్ ఎప్పుడు తెలుసా? 1956లో, అరవై ఒక్కేళ్ళ వయసులో ఫస్ట్ క్లాస్ క్రికెట్కి గుడ్బై చెప్పినప్పుడు! విల్ఫ్రెడ్ రోడ్స్, డబ్య్లు జీ గ్రేస్ వంటి వారు క్రికెట్లో పొడవైన కెరీర్లు కలిగిన ఆటగాళ్ళని ఇదివరలో చదివాను. కానీ, ఈయన కెరీర్ వీళ్ళిద్దర్నీ మించిందట! ఆయన గురించి రాం గుహ చెప్పిన కొన్ని కథలు:

-1946లో నాయుడు గారు భారత జట్టుకు ప్రధాన సెలెక్టర్ గా ఉన్నరోజుల్లో, రంజీ ఫైనల్లో హోల్కర్ జట్టుకు ఆడుతూ రెండొందల పరుగులు చేసారట. ఈ ఇన్నింగ్స్ లో ఇరవై రెండు ఫోర్లు – ఆరున్నర గంటలు సాగింది. ఏముందీ? అంటారా? అప్పుడాయన వయసు అక్షరాలా యాభై ఒకటి!

ఇది జరిగిన పదేళ్ళకి ఆయన ఉత్తర్ ప్రదేశ్ జట్టు సారథిగా రాజస్థాన్ తో తన చివరి ఫస్ట్ క్లాస్ మ్యాచ్ ఆడారు. అప్పటి రాజస్థాన్ జట్టులో ముగ్గురు టెస్ట్ జట్టు బౌలర్లు కూడా ఉండగా – నాయుడు గారు ఎనభై నాలుగు పరుగులు చేసి, రనౌటయ్యారట! అందులో – వినూ మన్కడ్ వేసిన ఒక ఓవర్ లో వరుసగా కొట్టిన రెండు సిక్సర్లు కూడా ఉన్నాయి.

సీకే గారి స్టామినా గురించి మరో రెండు కథలు:
1. ఆయన ఆడిన చివరి టెస్ట్ ఇన్నింగ్స్ లో ఇంగ్లండ్ కెప్టెన్ గబ్బీ అలెన్ వేసిన బౌన్సర్ ఆయన గుండెల వద్ద బలంగా తాకితే, ఆయన అరిచిన అరుపు గ్రౌండంతా వినబడ్డదట. అప్పుడు కూడా, సాయానికని వస్తున్న వారిని వారించి, వెంటనే లేచి నిలబడి, తదుపరి బంతిని బౌండరీకి తరలించడమే కాకుండా – ఆ మ్యాచ్ లో ఎనభై ఒక్క పరుగులు కూడా చేశారట.

2. ఇది జరిగిన పదహారేళ్ళకి, ఆయనకి యాభై ఏడేళ్ళప్పుడు – హోల్కర్ జట్టు సీకే సారథ్యంలో బాంబేతో రంజీ ఫైనల్ కి సిద్ధమైంది. ఇన్నింగ్స్ మొదట్లోనే దత్తూ ఫాడ్కర్ వేసిన బంతి ఒకటి ఆయన నోటిని గట్టిగా తాకింది. ఊడిపోయిన మూడు ముందు పళ్ళ సంగతి పక్కకి నెట్టి, ఆట కొనసాగించారు సీకే. ఆయనపై గౌరవంతో వేగం తగ్గించిన ఫాడ్కర్ ను మందలించి… చివరికి ఆ ఇన్నింగ్స్ లో అరవై పరుగులు చేశారట. ఇది మూడు కారణాలకి నాకు గొప్ప విషయం అనిపించింది – ఒకటి, నాయుడు గారి వయసు; రెండు-ఆయన దెబ్బ; మూడు-అప్పటి ముంబై జట్టులో ఆరుగురు టెస్ట్ క్రికెట్ బౌలర్లు ఉన్నారట!! (Phadkar, Sohoni, Ramchand, Mankad, Gupte, Shinde)

-ఇవికాక, ఆయన గురించి మరిన్ని పిట్టకథలున్నై గుహా గారి వ్యాసంలో. అంతా చదివాక – నాయుడు గారికి వీరాభిమానినై, ఇలా టపా రాస్తున్నా అనమాట. క్రికెటర్ గానే కాక, వ్యక్తిగా, ప్రత్యేకం – అద్భుతమైన ఫిట్నెస్ ఉన్న వారిగా – ఆయనది ఎంతో స్పూర్తి వంతమైన జీవితం. ఈయన గురించి పుస్తకాలేమైనా వచ్చి ఉంటే, ఇక్కడ ఓ వ్యాఖ్య రాయగలరు. క్రికెట్ నాకు పరిచయం చేసిన అద్భుత వ్యక్తుల్లో నాయుడు గారిని చేర్చేసుకున్నాను ఇవాళ. 🙂

Cricket and Statistical modelling?

“Statistical Modelling” appears to be an all encompassing term. Looks like anything can be attempted to be modelled statistically. Over the past 3-4 years, I learnt about different techniques for statistical modelling as well as its applications in the areas of natural language processing and others. However, it never occurred to me that all that can possibly have applications in sports (Hmm… I have no option but to acknowledge my peanut brain!)

A couple of days back, I was reading this book “IPL: Cricket & Commerce, an inside story” by T.R.Vivek and Alam Srinivas. Apart from providing news,gossip,financial details, sport, spirit and the emotional experiences during IPL-1 and 2, this book also had an interesting story to tell. It was on Rajasthan Royals success during IPL-1, and its comparison with a US Baseball team – Oakland A’s, whose success in 2003 was described in a book called “MoneyBall”. I did not read this book, but read what Vivek and Srinivas wrote about it here.

Basically, the Oakland A’s manager Billy Beane redefined the rools of team selection, by using rigorous statistics as a means of team selection. As a result, Oakland A’s was very successful during that season. Apart from collecting a lot of statistics on the minute details of the game, Oakland A’s also developed its own statistical model of the game and players, taking cue from one firm called AVM systems.

In terms of cricket, if such a model were to be created, assisted by huge amount of statistics, it should be able to answer questions like – which player will react in what way in a particular situation. It seems like “a highly improved statistical model can actually predict the value of players in a more pinpointed fashion” – If thats actually possible, Statistics is also as important as a strategy discussion before every match..perhaps more than that.

However, Iam clueless on how a statistical model for cricket works. I don’t think there are any working models, at the moment (since the book does not mention any).

Anyone who happens to see this post…and who are aware of how statistical modelling can be applied to cricket, what kind of statistics need to be collected for that etc – can drop a comment here and explain 🙂 Somehow, the “HOW?” part is bugging me a lot for the past few days.

కుంబ్లే కోసం

నేనంత అరవీరభయంకరమైన క్రికెట్ అభిమానిని కాను కానీ నాకు తోచినప్పుడు ఫాలో ఔతూ ఉంటాను. అలాగని బాల్ టు బాల్ చూస్తానని కాదు. చెప్పలేం 🙂 అయినప్పటికీ, నేను కుంబ్లే అభిమానిని అని గర్వంగా చెప్పుకుంటాను. (అభిమాని అన్నది లింగభేద రహితమైనదా ఇంతకీ? అభిమానురాలు అనో… అభిమానిని అనో అనాలా??) ఈ బ్లాగు లో కుంబ్లే గురించి ఇదివరలో రెండు సార్లు రాసాను. వన్డేల నుండి రిటైర్మెంట్ ప్రకటించినప్పుడు, తొలి టెస్టు సెంచరీ చేసినప్పుడు. వెల్, చాలామంది చాలా చోట్ల, చాలాసార్లు ఇప్పటికే కుంబ్లే గురించి చాలా చెప్పేసి ఉంటారు. నాకు తెలిసిందీ తక్కువే, కుంబ్లే ని నేను తెలుసుకుందీ తక్కువే. అయినా కూడా, మరోసారి రాయకుండా ఉండలేకపోతున్నాను… కారణాలున్నా చెప్పను. 🙂

నిజానికి ఉన్నట్లుండి కుంబ్లే రిటైర్మెంట్ ప్రకటించడం నన్ను షాక్ కి గురి చేసింది అనే చెప్పాలి. మూడో టెస్టు కుంబ్లే ఆడతాడా? ఆడడా? అని ఆలోచిస్తూ ఉండగానే అది వచ్చేసింది, కుంబ్లే ఆడాడు. చివరి రోజు రాగానే, రిటైర్మెంట్ అన్నాడు, రిటైరైపోయాడు! అక్కడ్నుండి క్రిక్ఇన్ఫో లో వ్యాసాలు చదువుతూ, మధ్య మధ్యన రకరకాల భావోద్వేగాలను అనుభవిస్తూ ఆ రోజు గడిచింది. ఒక్కొక్కరి స్పందనా (అనుకూలతని బట్టి ప్లేటు ఫిరాయించే రకం మనుష్యుల స్పందన గురించి కాదు నేను మాట్లాడేది. నోరుంది కదా అని కనపడ్డ వారందర్నీ విమర్శించే వారి గురించి కూడా కాదు.) చదువుతూ ఉంటే కుంబ్లే కి అందరిలో ఎంత గౌరవముందో మరోసారి రుజువైంది.

కుంబ్లే అనగానే నాకు గుర్తొచ్చే మొదటి పదం “జెంటిల్ మేన్”. కుంబ్లే అనగానే నాకు వెంటనే గుర్తొచ్చే రూపం ప్రశాంతంగా నవ్వుతూ ఉండే ఆ మొహం. ఒకవైపు తలకి కట్టు కట్టుకుని వెస్టిండీస్ బ్యాటింగ్ పై దాడి చేస్తున్న దృశ్యం గుర్తొస్తూ ఉంటే, మరోవైపు ఇప్పుడు మొన్నటి రిటైర్‌మెంట్ నాటి వీడ్కోలు దృశ్యం గుర్తు వస్తోంది. శ్రీనాథ్-కుంబ్లే టైటాన్ కప్ (1996) లో ఓ మ్యాచ్ లో చివర్లో ఆడి గెలిపించిన దృశ్యం ఇంకా గుర్తు ఉంది నాకు. కుంబ్లే అంటే ఫిరోజ్ షా కోట్లా లో  పాక్ పై ఓ ఇన్నింగ్స్ లో తీసిన ప్రపంచ రికార్డు పది వికెట్లో, టెస్టుల్లో తీసుకున్న ఆరొందల వికెట్లో మాత్రమే కాదు కదా… కుంబ్లే అన్న వ్యక్తిలో జట్టుకోసం ఆడే మనిషి ఉన్నాడు. కష్టపడి పైకొచ్చి పద్దెనిమిదేళ్ళు భారత దేశానికి క్రికెట్ ఆడి, జట్టు మూల స్థంబాల్లో ఒకడిగా నిలిచిన యోధుడున్నాడు. తెలివైన బౌలర్ ఉన్నాడు. అవసరానికి ఆడగల బ్యాట్స్‌మన్ ఉన్నాడు. మంచి స్నేహితుడున్నాడు. మానవత్వం గల మనిషి ఉన్నాడు. కుటుంబం పరంగా తన బాధ్యతలు సంపూర్ణంగా నిర్వహించే బాధ్యతాయుతమైన వ్యక్తి ఉన్నాడు. ఈ పరంగా చూస్తే నాకు కుంబ్లే ఒక పరిపూర్ణమైన వ్యక్తిగా తోస్తాడు. వ్యక్తిగతంగా, సామాజికంగా, వృత్తి పరంగా (అంటే, ఇక్కడ క్రికెట్) – ఏ విధంగా చూసినా అతని బాధ్యతలు అతను సక్రమంగానే కాక, బాగా కూడా నిర్వర్తించాడు కదా మరి! ఇప్పుడు ఇక్కడ అన్న ప్రతిదానికి నేను ఉదాహరణ ఇచ్చే ఉద్దేశ్యం నాకు లేదు 😉 . నా కంటే బాగా రాసిన వారు, బాగా తెలిసిన వారు చాలా మందే ఉన్నారు.

ఇంత జరిగినా కూడా కుంబ్లే కి రావాల్సినంత పేరు రాలేదేమో అనిపిస్తుంది నాకు. విమర్శకులు, విమర్శకులనుకునేవాళ్ళూ – ఇద్దరూ కుంబ్లే ని అడుగడుగునా అడ్డగిస్తూనే ఉన్నా, నవ్వుతూనే వారిని ఎదుర్కున్నాడు, ప్రతీసారీ గెలిచాడు కూడా 🙂 కుంబ్లే ది ఒక స్పూర్తివంతమైన కెరీర్ అనిపిస్తుంది నాకైతే. అతన్నుంచి క్రికెట్ ఆడేవారేకాదు, మామూలు వారు కూడా నేర్చుకోవాల్సింది చాలానే ఉంది. He is role model for many. ఇక భారత జట్టులో కుంబ్లే ఉండడు అన్న విషయం కాస్త బాధ కలిగిస్తోంది కానీ, ఎప్పటికైనా జరిగేదే కదా అని సరిపెట్టుకోవాల్సిందే.  వేరే మార్గమేదన్నా ఉంటే కదా!! అతన్ని మార్కండేయుడిలాగా ఎప్పటికీ అదే వయసులో, అదే ఎనర్జీతో ఉండేలా అయితే చేయలేం కదా!

Cricinfo లో రాసినట్లు : “After all was said and done and the match called off, he came back out to be chaired around the ground, part of the way on the shoulders of the man who will succeed him as captain. For someone who scaled the greatest heights, it was one of the very few occasions during the 18 years when his feet actually left the ground.” – Indeed!! (source: here)

Idols – Sunil Gavaskar

“Idols” is a book by Sunil Gavaskar on the cricketers whom he like the most. It had some thirty profiles on the whole, written in a simple and story telling manner. I have heard about this book and “Sunny Days” in school days. Back then, it was just another book amongst thousands of books. But, as time passed and I began to read more on cricket, I got inquisitive about those books. But, as fate would have it, I found random books like – “Zed” by Zaheer Abbas, “Captaincy” by Ray Illingworth etc on the stalls, never these two books. Gradually, I stopped trying for them though their thoughts existed in my subconscious self. Finally, I got hold of this book when I was away at a small township in Uttar Karnataka district and I got the feel of it.

So, this book can be understood as the cricketing biographies of those players, said from the eyes of Gavaskar. It covered the international stars of his days like Rohan Kanhai (Gavaskar named his son as Rohan as a tribute to Kanhai), Sobers, Hadlee, Marsh, Kapil Dev, “Jimmy” Amarnath, “Zed” Zaheer Abbas, Javed Miandad, Imran Khan, Viv Richards, Bishen singh Bedi, Prasanna, B.S.Chandra Sekhar, Venkataraghavan etc etc and also the unfortunate national cricketers, who never made it in to test cricket – Rajinder Goel and P.Shivalkar. Ofcourse, the list that I mentioned is not exhaustive. I am recollecting from the names I saw. It was full of stories – known and unknown, interesting and sometimes surprising too. Ofcourse, a player who had a long career is bound to have interesting inside stories which are all the more interesting to curious cats like me. 🙂 I think the desire to know about others is an inherent characteristic of a human being, which makes biographies and autobiographies so successful among fans and other readers… 😉

This post is more a “i finally read it” post than about the book as such, as you must have understood by now. As I googled to get some info on it, I found this information about a Sunil Gavaskar omnibus. Interesting link….Cricket Literature fans can try this out!

కంగ్రాట్స్ కుంబ్లే!

“కాకతాళీయమో ఏమో ఈ టెస్ట్ సీరీస్ లో ఇప్పటివరకూ ఎవరూ చేయలేదని ఓవల్ టెస్టు కి ముందు జరిగిన తెస్టు సమావేశం లో గుర్తు చేసా. అంతే కాదు… ఎవరూ చేయక పోతే .. నేనే చేస్తా అని జోక్ కూడా చేసా. ఆ జోక్ నిజమౌతుందని అనుకోలేదు”- సెంచరీ సాధించాక కుంబ్లే అన్నమాటలివి అని ఈనాడు పేపర్ లో చూసా పొద్దున్నే.

కుంబ్లే గురించి ఈ బ్లాగు లో ఇది వరకే ఓ సారి ఇక్కడ రాసాను. అయినా నిన్నటి సెంచరీ విషయం తెలిసినప్పటి నుండీ మనసాగక మళ్ళీ రాస్తున్నా 🙂 నాకు పని ఎక్కువగా ఉండి నేనా ఇన్నింగ్స్ చూడలేదు కానీ … ఎట్టకేలకు కుంబ్లే లోని బ్యాట్స్మెన్ తన ప్రతాపం చూపాడు. ఇప్పుడు కాదు కానీ… కొన్నాళ్ళ క్రితం నాకు కుంబ్లే తన బ్యాటింగ్ ప్రతిభ ని సరిగా ఉపయోగించుకోలేదు అన్న చిన్న దిగులు లాంటిది ఉండేది. ఈ మధ్య కాలం లో కుంబ్లే బ్యాటింగ్ ను పట్టించుకోడం కూడా మానేసాను. నిన్నటి సెంచురీ ఎదురుచూస్తున్నా జరుగుతుందని ఆశించని విషయం. అందుకని నిన్న కలిగిన వావ్ ఫీలింగ్ ఇప్పటిదాకా తగ్గలేదు. 🙂 అప్పుడెప్పుడో కుంబ్లే దక్షినాఫ్రికా పై 88 పరుగులు చేసిన టెస్ట్ అప్పుడు కలిగింది ఒక వావ్ ఫీలింగ్. కానీ అది చాన్నాళ్ళ క్రితం. అదెప్పుడో 1996 లో. నేనప్పుడు స్కూలు విద్యార్థిని ని. మళ్ళీ ఇన్నాళ్ళకు కాలేజీ స్టూడెంట్ గా అదే తరహా వావ్ ఫీలింగ్ ని అనుభవిస్తున్నా . కుంబ్లే గురించి ఎంత చెప్పినా తక్కువే నిజానికి. ఇప్పుడేమి చెప్పినా మునుపు రాసిన టపా లొ చెప్పిందే చెప్పినట్లో లేకుంటే ప్రస్తుతం ప్రతి పేపర్ హెడ్‌లైన్ లోనూ ఉన్న విషయాలని నేనూ మళ్ళీ వక్కాణించినట్లు ఉంటుంది కనుక చెప్పను 🙂

“When Kumble reached his century he deprived India of one record. It would otherwise have been the highest test total without a player making three figures.” – అన్నది సీఎన్ఎన్ వ్యాసం. పోతే పోయింది ఓ రికార్డు. కుంబ్లే కి ఎప్పుడో రావాల్సిన సెంచురీ లేటు గా అన్నా లేటెస్టు గా వచ్చింది కదా మరి. 🙂

వీళ్ళందరూ ఏమయ్యారో ఇప్పుడు…..

నిన్న రాత్రి పడుకోబోతూ ఉండగా ఎందుకో గానీ, ఒక ఆలోచన వచ్చింది. గత పదేళ్ళలో ఎంత మంది క్రికెటర్లు ఇలా వచ్చి అలా వెళ్ళిపోయారో అని. పదినిముషాల్లోనే బోలెడు పేర్లు తట్టాయి. వీళ్ళ మీదే ఓ టపా రాస్తే ఎలా ఉంటుంది? అనిపించి రాస్తున్నా. ఇందులో ఒక వరుస అంటూ ఏమీ లేదు. నాకు తోచినట్లు రాస్తున్నా అంతే.

కొందరు బౌలర్లు:

ఒకానొక దశ లో టీమ్ లో కర్ణాటక నుండి బోలెడు మంది ఉండేవారు. శ్రీనాథ్, వెంకటేశ్ ప్రసాద్, కుంబ్లే, ద్రవిడ్ వంటి వారితో పాటు దొడ్డ గణేశ్, సునీల్ జోషి, డేవిడ్ జాన్సన్ లాంటి వారు. డేవిడ్ జాన్సన్ ని వదిలేస్తే (ఆడిన రెండు టెస్టుల్లో మూడే వికెట్లు తీసాడు), సునీల్ జోషి విషయం కాస్త ఆశ్చర్యంగానే ఉంటుంది నాకు. ఓ సారి దక్షిణాఫ్రికా తో అనుకుంటా – ఆరు పరుగులకే అయిదు వికెట్లు తీశాడు. అప్పుడప్పుడూ కాస్తో కూస్తో ఆడేవాడు. కానీ, స్టార్ కాదగ్గ ఆట లేదేమో మరి. దొడ్డ గణేశ్ కూడా జాన్సన్ లాగే వచ్చిన కొన్ని అవకాశాలనూ సద్వినియోగం చేసుకోలేక తరువాత అవకాశాలు రాకుండా పోయిన మనిషి లా తోస్తాడు నాకు. కేరళకు చెందిన టినూ యొహానన్ ఇలాంటివాడే మరో బౌలర్. ఓ మూడు టెస్టులు, మూడు వన్డేలూ ఆడాడు. అంతే. మళ్ళీ కనబళ్ళేదు. ఒరిస్సా బౌలర్ దేబశీష్ మొహంతీ కూడా ఇంతే. ఇతను సుమారు గా వన్డే లు ఆడినట్లే ఉన్నాడు. కానీ, ఎందుకో మరి – తెరవెనక్కి వెళ్ళిపోయాడు క్రమంగా. తమిళనాడు వాడు – లక్ష్మీపతి బాలాజీ – 2004 పాకిస్తాన్ టూర్ లో బౌలింగ్ తో బాగా పేరు తెచ్చుకున్నా కూడా గాయాల మహిమ వల్లనేమో – జట్టు లో చోటు దొరకడం లేదు. ముంబయ్ బౌలర్ నీలేశ్ కుల్కర్ణి : టెస్టుల్లో తాను వేసిన తొలి బంతికే వికెట్ తీసి భారత క్రికెట్ చరిత్ర లో ఒక రికార్డు సృష్టించాడు. కానీ, తరువాత మరిక ఏమీ చేయకపోయే సరికి టీమ్ నుండి దూరం కాక తప్పలేదు. ఇప్పుడు ఏం చేస్తున్నాడో! ఇక అభే కురువిల్లా – అరున్నర అడుగులు పైనే ఎత్తు, చూస్తే నే భయం కలిగించేంత ఆకారం – ఆ పేరు తలుచుకోగానే ఇవే గుర్తొస్తాయి ఎవరికన్నా. ఇతను కొన్నాళ్ళు ఆడాడు. కానీ, ఎందుకో, మళ్ళీ కనబళ్ళేదు. 2000 లో రిటైరై కోచ్ గా పనిచేస్తున్నాడని వికీ అంటుంది.

పంజాబ్ కు చెందిన హర్విందర్ సింగ్ ఇలాంటి వాడే మరో బౌలర్. స్పిన్నర్ ఆశిష్ కపూర్ మరో బౌలర్. రాబిన్ సింగ్ జూనియర్ కూడా పాపం ఒకటే టెస్టు ఆడి మరి కనబడక రిటైర్ కూడా అయిపోయాడు ఫస్ట్‌క్లాస్ ఆట లో నుండి. మరో ఇద్దరు కొన్నాళ్ళ పాటు ఆడిన రాజేశ్ చౌహాన్, ఇంకా ఆడే అవకాశం ఉన్న ఆశిష్ నెహ్రా. మురళీ కార్తిక్ ని కూడా చేర్చొచ్చు ఏమో. కానీ, అతను కూడా నెహ్రా లాగే..మళ్ళీ వచ్చినా వస్తాడు. సాయిరాజ్ బహుతులే – వచ్చిన అవకాశాల్ని ఉపయోగించుకోలేని వాళ్ళలో ఒకడు. అమిత్ భండారీ, ఆవిష్కార్ సాల్వీ – అవకాశాలు సరిపడా దొరకని బాపతు మళ్ళీ. నిఖిల్ చోప్రా అన్న డిల్లీ స్పిన్నర్ పర్వాలేదనిపించేలానే ఆడాడు. ఎందుకు జట్టులోనుంచి వెళ్ళిపోయాడో మరి…అదే..ఎందుకు తీసేసారో మరి. తానుగా జట్టునుండి ఎందుకు వెళతాడు ఏ ఆటగాడన్నా, రిటైర్ అయితే తప్ప? టి.కుమరన్ – ఇతను కూడా వచ్చిన అవకాశాలు ఉపయోగించుకోని బాపతే అనిపిస్తుంది. కానీ, ఇంకా ఒకటి రెండు అవకాశాలు వస్తే కుదురుకునే వాడేమో, చెప్పలేం. శరణ్‌దీప్ సింగ్ మరో బౌలర్. వీళ్ళలో స్పిన్నర్లు బహుశా హర్భజన్, కుంబ్లే ప్రభంజనం లో చోటు దక్కని స్పిన్నర్లు ఏమో. అంటే దురదృష్టవంతులు అని భావము. రాహుల్ సంఘ్వీ ఈ బౌలర్ల జాబితా కి చివరి ఎంట్ర్రీ – నాకు గుర్తు ఉన్న వారిలో.

ఓ మోస్తరు ఆల్‌రౌండర్లు:

ఆల్‌రౌన్డర్లు అనుకోగానే నాకు విజయ్ భరద్వాజ్ గుర్తుకు వస్తాడు. నాకెందుకో ఇతన్ని భారత క్రికెట్ పోగొట్టుకుందనే అనిపిస్తూ ఉంటుంది ఇప్పటికీ. తన తొలి సీరీస్ బాగానే ఆడాడు. కెరీర్ లో ఆడిన పది వన్డేల గణాంకాలు పర్వాలేదు. కానీ, స్టార్ ఇమేజ్ లేకపోవడం వల్లనేమో, జట్టు లో చోటు తప్పిపోయింది. తమిళ నాడు కు చెందిన హేమాంగ్ బదానీ ఎప్పుడో బుద్ధి పుట్టినప్పుడు మాత్రమే ఆడి, వచ్చిన అవకాశాలన్నీ దుర్వినియోగం చేసుకున్నట్లు అనిపిస్తాడు. ఒకప్పటి క్రికెటర్ హేమంత్ కనిత్కర్ కుమారుడు హ్రిషికేశ్ కనిత్కర్. ఇతను బాగా ఆడేలాగే కనిపించాడు. పాకిస్తాన్ తో ఓ మ్యాచ్ లో చివరి బంతి కి ఫోరు కొట్టి వెలుగులోకి వచ్చాడు. వచ్చినట్టే కనుమరుగయ్యాడు. మన హైదరాబాదీ నోయెల్ డేవిడ్ – అవకాశాలు రాని వారి కోవ లోకి చేరతాడు అనుకుంటా. లక్షీ రతన్ శుక్లా కూడా ఇదే కోవ కి చెందిన వాడు. అయినా ఒకటీ, రెండు మ్యాచ్ లు అంతర్జాతీయ స్థాయి లో అడ్జస్ట్ కావడానికే పడుతుంది ఏమో. మరి అవకాశమే ఓ మూడూ, నాలుగు మ్యాచ్ లలో ఇచ్చి తీసేస్తే ఒరిగేది ఏమిటో! సంజయ్ బంగార్ నా జాబితా లో చివరి వ్యక్తి. ఇతనికి అవకాశాలొచ్చాయి. కానీ, ఏవో కొన్ని ఇన్నింగ్స్ మినహా ప్రభావం చూపలేక జట్టులో చోటు పోగొట్టుకున్నాడేమో అనిపిస్తుంది.

వికెట్ కీపర్లు:

మన వాళ్ళు వికెట్ కీపర్లతో చేసినన్ని ప్రయోగాలు ఇంకెవరన్నా చేసారో లేదో! ఎమ్.ఎస్.కె.ప్రసాద్, పార్థివ్ పటేల్, అజయ్ రాత్ర, దీప్ దాస్ గుప్త, విజయ్ దాహియా, పంకజ్ ధర్మణి, సమీర్ దిఘే – ఒకళ్ళా ఇద్దరా…ఇలా ఎందరినో ప్రయోగించి, చివరికి ధోనీ మీద ఫిక్స్ అయినట్లు ఉన్నారు ఇప్పుడు. ఈ వికెట్ కీపర్లంతా ఏమి చేస్తున్నారో ఇప్పుడు!

ఓపెనర్లు & మిగితా వారు:

ఇందులో కూడా మనవాళ్ళు సుమారు ప్రయోగాలు చేసుకున్నారు. దేవాంగ్ గాంధీ, సుజిత్ సోమసుందర్, గగన్ ఖోడా, జ్ఞానేంద్ర పాండే, అభిజిత్ కాలే వంటి వారికి అవకాశాలు సరిగా ఇవ్వలేదు అని అనిపిస్తుంది. ముఖ్యంగా ఖోడా – ఆడిన రెండు వన్డేల్లో నూ ఒక దానిలో ఎనబైల్లో,ఒక దానిలో నలభైల్లో పరుగులు చేసాడు. అయినా మూడో వన్డే అన్నది ఆడలేకపోయాడు. శడగోపన్ రమేశ్, శివ్ సుందర్ దాస్, ఆకాశ్ చోప్రా వంటి వారు ఓ మోస్తరుగా ఆడినా కూడా జట్టులో స్థిరంగా నిలవలేక పోయారు. విక్రం రాథోర్, రోహన్ గవాస్కర్, అమయ్ ఖురాసియా, శ్రీధరన్ శ్రీరాం, జాకబ్ మార్టిన్ వంటి వారు వచ్చిన అవకాశాలు వినియోగించుకోలేదేమో అనిపిస్తుంది. కైఫ్ సంగతి ఓ పట్టాన అర్థం కాదు నాకు. ఇంకా నా జాబితా లో ఉన్నది ఇద్దరు. ఒకరు రీతీందర్ సింగ్ సోధి. ఇతని గురించి అండర్ 18 అనుకుంటా – వాటిలో చదివి, ఇతను భారత జట్టులోకి రాగానే నేను ఇతను ఎప్పుడు బాగా ఆడతాడా అని ఎదురుచూస్తూ గడిపాను. చివరికి ఆడడు అను అర్థమయ్యేలోగా అతనే జట్టులోంచి వెళ్ళిపోయాడు. బోర్డు వారికి నాకంటే ముందే అర్థమైపోయి ఉంటుంది. 🙂 ఓహ్! వేణుగోపాల్రావు ఉన్నాడు కదూ! మర్చేపోయా! మళ్ళీ మన వేణు జట్టులోకి వస్తాడేమో, ఎవరు చెప్పగలరు?

వీళ్ళు కాక ఇంకా ఎవరన్నా ఉండొచ్చు. నేను ఒక 1997-98 కాలం నుండి ఇప్పటి దాకా వచ్చి-వెళ్ళిన వారిలో నాకు గుర్తు వచ్చిన వారి పేర్లు మాత్రమే రాసాను. ఇన్ని పేర్లు ఉండటం తో, పేజంతా వికీ లింకులతో నిండుతుందని ఏ పేరుకీ లింక్ ఇవ్వడం లేదు. ఏదో సరదాగా, రాత్రి వచ్చిన ఆలోచనకు అక్షరరూపం ఇస్తున్నా. అంతే.